![](/media/lib/515/n-gromadawpiecu-69646a824df0bf2013e4d03375da2d8f.jpg)
Galaktyki karłowate nie mają halo ciemnej materii? Badania wspierają hipotezę MOND
18 sierpnia 2022, 09:35Badanie grawitacyjnych deformacji galaktyk karłowatych wydaje się wspierać zmodyfikowane teorie grawitacji, a nie teorię o istnieniu ciemnej materii. Ciemna materia to kluczowy element standardowego modelu kosmologicznego, a jej istnienie wynika z teorii względności Einsteina. Międzynarodowy zespół naukowy opublikował wyniki badań, które są niekompatybilne z modelem Lambda-CDM – jednym z najpowszechniej uznawanych modeli kosmologicznych – a wspierają alternatywną zmodyfikowaną dynamikę newtonowską (MOND)
![](/media/lib/512/n-holda-6ac0d24417ac29b7c2a3411f9566af45.jpg)
Dwudziestodziewięcioletni Mateusz Hołda najmłodszym w historii Polski profesorem tytularnym
22 lipca 2022, 10:07Dwudziestodziewięcioletni Mateusz Hołda z Katedry Anatomii UJ CM został najmłodszym profesorem tytularnym w historii Polski. Jak podkreślono w komunikacie prasowym Uniwersytetu Jagiellońskiego, 4 lipca postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy otrzymał [on] tytuł profesora nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki medyczne. Do tej pory najmłodszym polskim profesorem był Krzysztof Sośnica z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
![](/media/lib/509/n-erupcja-e72096095dc524c008e24de916a7dcf6.jpg)
Nigdy wcześniej uczeni nie obserwowali tak potężnej erupcji. Na początku roku wybuchł Hunga Tonga
1 lipca 2022, 08:25Naukowcy potwierdzili, że styczniowa erupcja podwodnego wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha'apai była jednym z najpotężniejszych wydarzeń tego typu w czasach współczesnych. Brytyjsko-amerykański zespół naukowy pracujący pod kierunkiem uczonych z University of Bath przeanalizował dane satelitarne oraz z obserwatoriów naziemnych i wykazał, że erupcja była unikatowa zarówno pod względem siły, jak i prędkości.
![](/media/lib/508/n-nuzeniec-691ae689ea50e2fdbb173861228b78f8.jpg)
Żyje i kopuluje na naszej skórze. Tak się uprościł, że grozi mu zagłada lub zmieni się w symbionta
22 czerwca 2022, 09:07Na skórze większości z nas mieszka nużeniec ludzki (Demodex folliculorum). Ten niewielki roztocz jest zwykle organizmem komensalicznym, chociaż czasem może wywołać chorobę o nazwie nużyca. Międzynarodowy zespół naukowy stwierdził właśnie, że zwierzę tak bardzo się uprościło, że może wyginąć lub zmienić się w symbionta, organizm z obecności którego czerpiemy korzyści.
![](/media/lib/432/n-bialko-3f32020d75c895df6699f7f27be296ad.jpg)
Innowacyjne polskie narzędzie do klasyfikowania białek
24 maja 2022, 06:28Szybką i bezbłędną klasyfikację białek, wykrywanie w nich miejsc wiążących potencjalne leki, identyfikowanie białek występujących na powierzchni wirusów, a także badania np. RNA, umożliwia nowe narzędzie bioinformatyczne opracowane przez naukowców z Wydziału Biologii UW.
![](/media/lib/503/n-sgra-699aab74210f557d82e6ced048110bae.jpg)
Mamy pierwszy obraz czarnej dziury z centrum Drogi Mlecznej
13 maja 2022, 06:38Astronomowie pracujący przy Event Horizon Telescope (EHT, Teleskop Horyzontu Zdarzeń) pokazali pierwsze zdjęcie Sagittariusa A*, czyli supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w centrum Drogi Mlecznej. Co prawda nie jesteśmy w stanie dostrzec samej czarnej dziury, ale możemy zobrazować rozgrzany świecący gaz krążący wokół niej. EHT zarejestrował światło zakrzywione przez potężną grawitację Sgr A*, która jest 4 000 000 razy bardziej masywna od Słońca.
![](/media/lib/501/n-sztylety-202f0fe4c68b0620ccb072cd19ae547a.jpg)
W końcu wiemy, do czego służyły sztylety z epoki brązu znajdowane w bogatych grobach wojowników
2 maja 2022, 06:34W IV tysiącleciu przed naszą erą w Europie epoki brązu pojawiły się sztylety ze stopu miedzi. Szybko rozprzestrzeniły się one po całym kontynencie, docierają do Wysp Brytyjskich i Irlandii. Naukowcy od dziesięcioleci spierają się, do czego sztylety te służyły. Dopiero teraz, dzięki opracowaniu nowej rewolucyjnej metody analizy, udało się odpowiedzieć na to pytanie.
![](/media/lib/331/n-dna-da701965f4f74c02e56a73d7f4e39fd9.jpg)
Zidentyfikowano mutację powodującą toczeń rumieniowaty
29 kwietnia 2022, 07:58Nieuleczalna obecnie choroba autoimmunologiczna – toczeń rumieniowaty – jest powodowana przez mutację w genie TLR7, czytamy na łamach Nature. W wyniku mutacji zwiększa się powinowactwo genu do guanozyny i cGMP (cykliczny guanozyno-3′,5′-monofosforan), co powoduje nieprawidłową aktywację TLR7 i wystąpienie w dzieciństwie tocznia.
![](/media/lib/391/n-uranneptun-06adf8932f35d3e81a81346dbc6a198d.jpg)
NASA powinna przygotować misję do Urana, rekomendują eksperci
20 kwietnia 2022, 11:32Układ Słoneczny jest pełen fascynujących obiektów, które mogą być celem misji naukowych. Jednak budżet NASA – mimo że imponujący – nie jest z gumy, więc Agencja musi starannie określać priorytety swoich działań. Pomaga jej w tym tzw. przegląd dekady (decadal survey)
![](/media/lib/495/n-gleba-fe91fef79619e8a51686156b3a8713f3.jpg)
Gleba – największy magazyn węgla z atmosfery
14 marca 2022, 07:10Nad odpowiednimi sposobami przyjaznego klimatowi gospodarowania glebą, tak aby wzbogacić ją w huminy – materię organiczną odporną na rozkład mikrobiologiczny – pracuje międzynarodowy zespół naukowy z udziałem Polaków.